Nagenoeg alle actieve klimaatwetenschappers (97%) zijn het erover eens dat de klimaatopwarming van de voorbije eeuw met hoge waarschijnlijkheid het gevolg is van menselijke activiteiten. Volgens de laatste schattingen zouden we, bij het uitblijven van ingrijpende maatregelen, afstevenen op een globale temperatuurstijging van 6° Celsius tegen de volgende eeuwwisseling, met alle catastrofale gevolgen van dien. De komende jaren zullen dan ook bepalend worden om deze klimaatverandering een halt toe te roepen.
Gelukkig dragen meer en meer mensen duurzaamheid hoog in het vaandel, wat ook doorsijpelt in hun consumentengedrag. Denk bijvoorbeeld aan de stijgende populariteit van elektrische en hybride wagens, de keuze voor een leverancier van hernieuwbare energie, of zonnepanelen plaatsen op het dak. Het zou echter naïef zijn om dat wijzigend consumentengedrag alleen te wijten aan een plotse shift in moreel inzicht. Het is een samenspel van welvaart enerzijds en technologische vooruitgang anderzijds die allebei uitmonden in dé gedragsbepalende factor bij uitstek: de prijs. Met andere woorden, een voldoende vermogende vraagzijde gepaard met een attractief geprijsd aanbod laten toe om consumptiebeslissingen te laten afhangen van een hoger goed, zoals het milieu. Zo zal iemand met een laag inkomen doorgaans kiezen voor het goedkopere (milieuonvriendelijke) alternatief, zelfs als het prijsverschil relatief beperkt is. Dat is begrijpelijk en wijst niet op enig ethisch onvermogen. Als het prijsverschil daarentegen relatief groot zou zijn, zal zelfs een voldoende vermogend persoon niet snel geneigd zijn om voor het milieuvriendelijk alternatief te kiezen. Ethisch denken leidt in die zin enkel tot ethische consumptie als er een behapbare en competitieve prijs aan vasthangt.
De prangende klimaatkwestie permitteert het helaas niet om de markt wereldwijd via een laisser-fairebenadering zijn eigen gangetje te laten gaan in de hoop op een automatische, voldoende en tijdige daling van de CO2-uitstoot. Vandaar dat gecoördineerde interventies zich opdringen, zowel op nationale als op supranationale niveaus. Het klimaatakkoord van Parijs (2015), een internationaal verdrag om de klimaatopwarming onder 2° Celsius te houden ten opzichte van het pre-industriële niveau, is daar een goed voorbeeld van. Om ambitie te transformeren tot succes is evenwel actie nodig. Gelukkig lijkt er heel wat politieke animo te zijn om de klimaatinterventies in een hogere versnelling te schakelen. Immers, de tijd om in te grijpen wordt steeds schaarser, de natuur blijft even meedogenloos.
Begin 2019 lanceerden de Amerikaanse senator Ed Markey en het congreslid Alexandria Ocasio-Cortez hun ‘Green New Deal’ als voorzet om de klimaatverandering en economische ongelijkheid aan te pakken. De naam verwijst naar de ‘New Deal’, een verzameling sociale en economische overheidsprogramma’s die door voormalig president Roosevelt in het leven werd geroepen in de nasleep van deGrote Depressie van de jaren 30. De ‘Green New Deal’ was daarentegen een resolutie van amper 14 pagina’s, die een resem doelstellingen omvatte rond o.a. klimaatneutraliteit (tegen 2030), armoedebestrijding, universele gezondheidszorg, minimumlonen en het beperken van monopolies. Aan ambities geen gebrek, aan draagvlak helaas wel. Nog geen twee maanden later werd het voorstel door de Republikeinen unaniem weggestemd in de senaat.
Desondanks is de ‘Green New Deal’ sindsdien sterk blijven nazinderen in het publieke debat en was het een belangrijk campagnepunt tijdens de presidentsverkiezingen. Zo werd het voorstel gesteund door o.a. presidentskandidaten Bernie Sanders, Elizabeth Warren, Kamala Harris en Pete Buttigieg. Een opvallende afwezige in dat rijtje is presidentelect Joe Biden, die er een eigen klimaatplan op nahield van $ 2 biljoen waarin de focus werd gelegd op energie-efficiënte infrastructuur, hernieuwbare energie en klimaatneutraliteit (tegen 2050). Het plan van Biden deelde grotendeels het raamwerk van de ‘Green New Deal’, maar kreeg een iets conservatievere tint en een langere termijn. De klimaatdoelstellingen van de komende Bidenadministratie blijven hoe dan ook een stuk progressiever dan wat de Amerikanen gekregen zouden hebben onder Trump 2.0. Vergeet niet dat Trump gedurende zijn presidentschap de VS uit het klimaatakkoord van Parijs liet treden, meermaals publiekelijk de klimaatwetenschap in diskrediet bracht, en liefst van al de steenkoolindustrie wou laten heropleven (waar hij uiteindelijk niet in geslaagd is).
Ondanks dat de naam het lijkt te impliceren, is er dus eigenlijk nog geen echte ‘deal’. Wel lijkt het politieke momentum nu onafwendbaar te leiden tot verhoogde investeringen rond het verduurzamen van de samenleving.
Eind 2019 presenteerde Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, de zogenaamde Europese Green Deal, een uitgebreid actieplan met als overkoepelend doel de Europese Unie tegen 2050 volledig klimaatneutraal te maken. Daarvoor zal de uitstoot van broeikasgassen sterk teruggedrongen moeten worden, om dan de resterende CO2-uitstoot volledig te compenseren via zogenaamde koolstofputten (bv. nieuwe bebossing) die eenzelfde hoeveelheid CO2 opnieuw uit de atmosfeer absorberen. Er zullen ook tussentijdse doelen behaald moeten worden. Begin december bereikten de regeringsleiders van de 27 EU-lidstaten nog een akkoord om de uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 te verminderen met minstens 55% ten opzichte van referentiejaar 1990. Om die klimaatambities bindend te maken, voorziet de Commissie een Europese Klimaatwet. Voor die wet, die het mogelijk moet maken om lidstaten die zich niet houden aan de afspraken op het matje te roepen en eventueel sancties op te leggen, bestaat echter op heden nog geen akkoord. Om voorts ook te vermijden dat bedrijven hun productielijnen zouden verhuizen naar landen met minder strenge klimaatvereisten, zal er via een taxatiemechanisme een koolstofprijs opgelegd worden op de import van bepaalde goederen van buiten de EU.
De Commissie wil het komende decennium minstens € 1 biljoen mobiliseren om die klimaattransitie waar te maken, waarvan ongeveer de helft rechtstreeks uit de Europese begroting zal stromen en het overige deel voorzien zal worden door de Europese Investeringsbank en via InvestEU (een platform om private en publieke investeringen te stimuleren via garanties vanuit het EU-budget).
De Europese Green Deal werd ook geïntegreerd in het economisch herstelplan naar aanleiding van de COVID-19-crisis, genaamd NextGenerationEU. Van het totale budget van ongeveer € 1,8 biljoen, zijnde de som van het meerjarenbudget voor de periode 2021-2027 en het herstelfonds voor de coronacrisis, zal 30% gebruikt worden voor de klimaatinspanningen. Om de Europese kas te spijzen, zullen er voor € 225 miljard aan groene obligaties worden uitgegeven en wordt er gekeken naar allerhande nieuwe Europese belastingen zoals een koolstoftaks, plastictaks, en een taks op technologiebedrijven.
Om tegen 2050 klimaatneutraal te zijn, zal zowel de EU als de VS zich voornamelijk maar niet uitsluitend toespitsen op de vier grote boosdoeners wat betreft de uitstoot van broeikasgassen: industrie, transport, energie en vastgoed. Het uitgangspunt is om van de klimaatcrisis een economische groeiopportuniteit te maken. Door fors te investeren in die sectoren beogen de overheden simultaan de CO2-uitstoot de verminderen, technologische ontwikkeling te stimuleren, en jobs te creëren. Zo stelt adviesbureau McKinsey dat ongeveer 6 miljoen Europese jobs staan te verdwijnen in het kader van de klimaatambities, maar dat die meer dan gecompenseerd zullen worden door ongeveer 11 miljoen bijkomende jobs in nieuwe sectoren.
Energie: De energieproductie is verantwoordelijk voor een kwart van de uitstoot van broeikasgassen in zowel de Europese Unie als de Verenigde Staten. Er zal daarom duchtig geïnvesteerd worden om de energiesector koolstofarm te maken. Om de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen af te bouwen, zullen er zo gelden stromen naar hernieuwbare energiebronnen zoals wind- en zonne-energie, alsook naar de ontwikkeling van nieuwe technologieën voor energieopslag.
Industrie: Bedrijven actief in de zware industrie zoals de staalindustrie en de chemie zijn doorgaans hevige vervuilers. Toch zijn er niet altijd voor de hand liggende alternatieve productieprocessen die milieuvriendelijker zijn. De focus zal daarom liggen op innovatie. Denk richting nieuwe manieren voor het opvangen en hergebruiken van de tijdens het productieproces vrijgekomen restwarmte en innovaties rond recyclage om de industrie minder afhankelijk te maken van nieuw te ontginnen grondstoffen.
Vastgoed: Het bevorderen van de energie-efficiëntie van gebouwen is ook een belangrijke stap richting klimaatneutraliteit. Er zal daarom sterk ingezet worden op een renovatieversnelling van gebouwen om ze o.a. beter te isoleren, te verwarmen via hernieuwbare energiebronnen (denk bv. aan zonnepanelen en warmtepompen), en waterzuinig te maken. Gezien de arbeidsintensiviteit die daarmee gepaard gaat, kunnen daardoor ook heel wat bijkomende jobs gecreëerd worden.
Transport: Ook het transport is goed voor ongeveer een kwart van de CO2-uitstoot en vereist dus de nodige aandacht. Zo vereist de Europese Green Deal van autofabrikanten een halvering van de uitstoot van de door hen verkochte wagens tegen 2030, wat alleen haalbaar is door meer elektrische wagens aan te bieden. Ook een duurzamer vrachtverkeer, een stimulatie van het treinverkeer en een scherpere regulering in de scheepvaart zitten in de pijplijn.
Als beleggers werpen we onze blik natuurlijk liefst op die bedrijven waarvan we kunnen verwachten dat ze zullen profiteren van al die klimaat-gerelateerde geldstromen. Top-of-mind zijn gewoonlijk o.a. producenten en beheerders van windmolens, fabrikanten van zonnepanelen, opwekkers van geothermische energie, producenten van elektrische wagens, ontwikkelaars van nieuwe batterij-technologieën en waterstof-gerelateerde bedrijven.
Er zijn echter ook heel wat bedrijven die onrechtstreeks profiteren van de Green Deal. Denk bijvoorbeeld aan de verschillende toeleveranciers van materialen en onderdelen nodig bij de renovaties van gebouwen, zoals producenten van waterpompen, fabrikanten van waterzuinige sanitaire producten, leveranciers van schakelmaterialen en kabelsystemen, en digitale systemen voor een slim beheer van licht en verwarming. Enkele bedrijven in de selectie van Dierickx Leys Private Bank die mogelijk zullen profiteren van de Green Deal, zijn bijvoorbeeld Umicore, Neste en Melexis.
Er zijn dus heel wat bedrijven die munt kunnen slaan uit de klimaatambities van de overheden, wat echter niet betekent dat we ons mogen laten vangen door blind optimisme. De nuchtere belegger weet namelijk dat het spel dat hij speelt, niet unidimensioneel is. Anders gesteld: het is niet omdat een bedrijf profiteert van een Green Deal, dat het daarom een incontestabel goede belegging is. Sommige van die bedrijven hebben misschien een lage rendabiliteit, een risicovolle balansstructuur, worden slecht beheerd of zijn zwak gewapend tegenover concurrenten. Het Green Deal-verhaal is er ook een van lange adem, waardoor we kunnen verwachten dat de spreekwoordelijke ‘moat’ van bedrijven die vandaag profiteren van de klimaatinitiatieven, stevig op de proef gesteld zal worden door traditioneel minder ‘groene’ bedrijven die zich strategisch herpositioneren. Daarnaast kunnen aandelen van kwalitatieve bedrijven met goede vooruitzichten ook simpelweg te duur genoteerd staan. Het blijft daarom essentieel om te zoeken naar een gezonde verhouding tussen prijs en kwaliteit.
Bedrijven die profiteren van een ‘Green Deal’, krijgen evengoed niet vanzelfsprekend een duurzaamheidsstempel toebedeeld. Het is met andere woorden perfect mogelijk dat een bedrijf volmondig geniet van hogere klimaatbewuste investeringsstromen, maar dat het zelf beduidend slecht doet wat betreft ESG (milieu, maatschappij & deugdelijk bestuur). Denk bijvoorbeeld aan een bedrijf als Volkswagen dat met de stelselmatige uitrol van zijn elektrische wagens (de ID-reeks) wellicht zal kunnen profiteren van de Europese Green Deal. Het bedrijf heeft echter een allesbehalve vlekkeloze track record op vlak van ESG en worstelt vandaag nog steeds met de gevolgen van het dieselgate-schandaal. Bij dat schandaal manipuleerde het bedrijf de uitstoot van hun dieselmotoren via sjoemelsoftware tijdens labotests om zo onder de milieunorm te blijven. Het is daarom nodig om grondig te analyseren of een bedrijf dat interessant gepositioneerd is in het kader van een Green Deal, evengoed zijn bedrijfseigen ESG-gerelateerde risico’s adequaat beheert.
In het kader van de ‘Green Deal’, als verzamelnaam voor de breed gedragen klimaatambities en de concretisering daarvan, werd NextEra Energy toegevoegd aan de aandelenselectie van Dierickx Leys Private Bank.
NextEra Energy is een van de grootste elektriciteitsen energie-infrastructuurbedrijven in NoordAmerika. De twee primaire activiteiten van de groep zijn ondergebracht in enerzijds Florida Power & Light, het grootste elektriciteitsbedrijf in Florida actief sinds 1925, en anderzijds NextEra Energy Resources, ’s werelds grootste producent van winden zonne-energie. De groep herbergt dus zowel een stabiel gereguleerd elektriciteitsbedrijf, alsook een competitieve speler binnen een groeiende markt van hernieuwbare energie. Het bedrijf heeft daarnaast ook projecten rond batterijopslag, die ertoe dienen om de continuïteit van de energiestroom minder afhankelijk te maken van de weersomstandigheden die bepalend zijn bij het opwekken van zonne- en windenergie. Het management ziet het bedrijf dan ook niet als een traditioneel elektriciteitsbedrijf, maar als een technologiebedrijf, dat stroom levert. De toekomstperspectieven voor NextEra Energy zien er de komende jaren goed uit, waardoor het aandeel zeker een plaats verdient in een gediversifieerde portefeuille van een belegger die graag wil inspelen op de milieu-inspanningen van de komende jaren.
De volledige studie kan u lezen op dierickxleys.be/nl/studies.
De aandacht voor de klimaatproblematiek lijkt de laatste tijd in een versnelling te zijn gekomen. Dankzij de overwinning van Biden zal die trend nog versterkt worden. De ambities en plannen gaan volgens sommigen nog niet ver genoeg, maar er is momentum, er is consensus, er worden beslissingen genomen, en er worden tijd en middelen vrijgemaakt om een voldoende vermogende vraagzijde en een attractief geprijsd aanbod te creëren door jobcreatie en technologische vooruitgang een stevige duw in de rug te geven. Het klimaatverhaal is er een van internationale coöperatie en politieke moed. De wereld is een log schip om te sturen, maar om de aanvaring met de smeltende ijsberg te mijden, moet men ver genoeg durven kijken en vroeg genoeg durven bijsturen. Net zoals de belegger dat moet.
Heeft u vragen omtrent dit artikel?
‘Optimisme is een morele plicht’. Dat filosofische motto uit de 18de eeuw is ook de titel waaronder Marion Debruyne, decaan van Vlerick Business School, een hoopgevend overzicht maakte tijdens de Dierickx Leys Private Bank Outlook 2023. Aanknopingspunten genoeg voor een inspirerend interview over leiding geven, ondernemen en investeren in tijden van permacrisis.
In de gids “Visie rendeert” ontdekt u wat Dierickx Leys Private Bank anders dan de anderen maakt. En waarvoor u op dit unieke team van experten en analisten kan rekenen.
Hoe pakt Dierickx Leys Private Bank dat aan?
Ook dit jaar steunt Dierickx Leys Private Bank weer uiteenlopende projecten. Zo vervult onze bank haar maatschappelijk rol met een duidelijke visie.